Küresel iktisat pandemi sonrası enflasyonun pençesinden kurtulurken; dünyanın kıymetli merkez bankacılarından da yüksek faiz periyodunun sonuna gelindiğine işaret eden konuşmalar geldi.
Piyasaların geçen hafta, ABD iktisadının gidişatı ve para siyasetlerinin tarafı hakkında ipuçları aradığı Jackson Hole İktisat Siyaseti Sempozyumu’na faiz indirimi sinyalleri damgasını vurdu. Dünyanın üç büyük merkez bankasının yetkilileri, önümüzdeki aylarda faiz oranlarını düşürme yolunda kararlı bir formda ilerlediklerinin sinyalini verdi. Böylelikle en önemli merkez bankaları, 2022’de ‘yüksek enflasyonla mücadele’ ismi altında başlayan sıkılaştırma sürecine son vereceklerinin işaretini vermiş oldu.
İLK BİLDİRİ FED’DEN
Piyasaları rahatlatan birinci bildiri, ABD (Fed) Başkanı Jerome Powell’dan gelmişti. Powell, Jackson Hole’da değerli merkez bankalarının yetkililerinin katıldığı toplantıda yaptığı konuşmada “Para siyasetinin ayarlanması için vakit geldi” dedi ve eylülde mümkün faiz indirimini işaret etti.
ABD’de yüksek enflasyon karşısında 2022’de varlık alım operasyonunu tamamlayarak faiz artışlarına başlayan Fed, Mart 2022’den Temmuz 2023’e kadar 11 faiz artırımı gerçekleştirmiş ve faiz oranını toplam 525 baz puan artırmıştı. Fed Temmuz 2023’ten beri faizleri 23 yılın tepesi olan yüzde 5.25-5.50 düzeyinde tutuyor. Eylül ayında ise bankanın birinci faiz indirimlerine başlanacağı düşünülüyor.
AVRUPA’DAN YEŞİL IŞIK
Powell’ın faiz indirimi çıkışına Avrupa Merkez Bankası (ECB) İdare Konseyi’nin birkaç üyesi de katıldı.
Finlandiya’dan Olli Rehn, Letonya’dan Martins Kazaks, Hırvatistan’dan Boris Vujcic ve Portekiz’den Mario Centeno, haziran ayında ECB’nin yaptığı faiz indiriminin akabinde önümüzdeki ay yeni bir indirimi destekleyeceklerini belirtti.
ECB, haziranda gösterge faizlerinde 25 baz puanlık indirimine gitmiş, temmuzda ise mevduat faizini yüzde 3.75 düzeyinde sabit bırakmıştı.
İNGİLTERE’DEN ‘DEVAM’ MESAJI
İngiltere Merkez Bankası Başkanı Andrew Bailey de kalıcı enflasyon risklerinin azaldığını söyleyerek daha fazla faiz indirimine açık olduklarının sinyalini verdi. İngiltere Merkez Bankası da (BoE) bu ayın başlarında siyaset faizini çeyrek puan düşürerek yüzde 5’e indirmiş ve bu pandeminin başlangıcından bu yana yapılan birinci indirim olmuştu.
Öte yandan Kanada, Yeni Zelanda ve Çin merkez bankaları da gevşemeye giden bankalar ortasında yer alıyor. Bunun en büyük istisnası ise yetkililerin 17 yıl sonra birinci sıkılaştırma döngüsünü başlattığı Japonya. Buna nazaran Japonya, farklı bir siyaset uygulayarak, Japon yenindeki düşüşü durdurmak emeliyle referans faizi 17 yıl sonra birinci kere artırdı.
TEMEL KAYGI ARTIK ENFLASYON DEĞİL İSTİHDAM
* Dünyanın kıymetli merkez bankalarından gelen faiz indirim sinyalleri, artık temel telaşın enflasyon değil, istihdam olduğunu ortaya koydu.
* Geçen hafta Fed Başkanı Powell’ın ‘enflasyonun önemli ölçüde düştüğünü, artık gayeye çok daha yakın olduklarını’ ve ‘fiyat istikrarında ilerleme sağladıkça işgücü piyasasını desteklemek için gereken her şeyi yapacaklarını’ söylemesi üzerine değerlendirmelerde bulunan KPMG Kıdemli Ekonomisti Diane Swonk, “İşgücü piyasasının artık Fed’in bir numaralı önceliği olduğunu gösteriyor” diye konuştu.
* Uzmanlara nazaran, Fed’in faiz indiriminde başlangıç tarihini belirlemesi ve dünyanın birçok büyük merkez bankasının birebir tarafta ilerlemesi yatırımcıların kaygılarını de ortadan kaldırıyor. Lakin buna karşın hala büyük risk ve belirsizlikler devam ediyor. Bu belirsiziklere rağmen işgücü piyasalarında ortaya çıkan zayıflık ise temel tehdit olarak enflasyonun yerini alıyor.
Fed Başkanı Jerome Powell (solda), Kanada Merkez Bankası Başkanı Tiff Macklem (ortada) ve İngiltere Merkez Bankası Başkanı Andrew Bailey 23 Ağustos 2024’te ABD’de düzenlenen Jackson Hole İktisat Sempozyumu’nun dışında sohbet ediyor.